Financiële samenvatting

In de onderstaande tabel is het financieel resultaat 2024 - voor en na inzet van reserves - opgenomen. Hierbij zijn de verschillen tussen de Begroting 2024 en de jaarrekening vermeld. In deze financiële samenvatting zijn de financiële verschillen op hoofdlijnen toegelicht. In de afzonderlijke programma’s zijn de verschillen meer gedetailleerd weergegeven.

Elk jaar worden diverse incidentele lasten en baten verrekend met de Algemene reserve en bestemmingsreserves. In 2024 zijn incidentele uitgaven voor diverse projecten verrekend met de reserve. Bij diverse projecten zijn niet alle kosten daadwerkelijk gemaakt zoals begroot (zie hiervoor het overzicht inzet reserves in hoofdstuk 5.5 "Incidentele en structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves"). Hierdoor wordt per saldo € 3.868.000 minder onttrokken aan de reserves.*

* Tegenover dit nadeel van een lagere onttrekking staat een voordeel van dezelfde omvang door lagere kosten bij het saldo van baten en lasten. Hierdoor hebben deze verschillen geen effect op het resultaat na inzet van reserves.

Hoofdlijnenanalyse

Na het verwerken van de raadsbesluiten tot en met december 2024 (begroting na wijziging) was rekening gehouden met een positief saldo van € 5,2 miljoen. Dit resultaat is door ontwikkelingen verbeterd met € 10,9 miljoen naar een positief saldo van € 16,1 miljoen. Deze ontwikkelingen zijn op hoofdlijnen hierna vermeld.

Toelichting op de mutaties

1. Riolering

Door vertraging van een aantal rioleringsprojecten zoals Vreewijk, Vossenburchkade en Ridder van Catsweg zijn minder kosten gemaakt dan begroot. Deze middelen blijven beschikbaar voor riolering.

2. Ontvangst middelen klimaat- en energiebeleid

Op basis van de meerjarige beschikking CDOKE-middelen kunnen de middelen 2024 in 2025 ingezet worden. Dit leidt tot een voordeel in 2025 en wordt verwerkt in de 2e bestuursrapportage 2025.

3. Beheer overige gebouwen en gronden

Door de verdere ontwikkeling van het Ecopark is in 2024 de grond van Goudkade 25 verkocht, in overeenstemming met de eerder gemaakte afspraken. Deze verkoopopbrengst van € 580.000 moet als opbrengst in de jaarrekening verantwoord worden, zodat er een éénmalig voordeel in de jaarrekening is ontstaan.

4. Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Verschuiving in de uitvoeringsplanning van diverse groenfondsprojecten heeft geleid tot € 1,1 miljoen lagere kosten. Daar staat ook eenlagere onttrekking aan de reserve Groenfonds tegenover. De uitvoeringsagenda biodiversiteit is in de zomer vastgesteld waardoor later is gestart en binnen het betreffende budget € 282.000 niet is besteed. In 2023 en 2024 zijn de populieren met de grootste gevaarzetting gekapt of teruggesnoeid. Het budget voor veiligheidssnoei is berekend op basis van kengetallen en aannames. Met de huidige ervaring en inzichten van nu verwachten wij niet het volledige budget nodig te hebben. Voor 2024 hebben we hieraan € 481.000 minder besteed.

5. Ruimtelijke ordening

Voor het project Spoorzone (niet de grex) zijn de werkelijke kosten lager dan begroot. Deze kosten worden pas in 2025 gemaakt. De kosten zouden gedekt worden door deels een verkoopopbrengst van een stuk grond in de Spoorzone en deels door een onttrekking aan de reserve Spoorzone (niet-grex). Omdat deze kosten nog niet zijn gemaakt, wordt voorgesteld het surplus van de verkoopopbrengst in de reserve te storten. In 2025 kan deze dan weer onttrokken worden ter dekking die kosten.

6. Wonen en bouwen

Voor wijkontwikkeling en versnelling woningbouw zijn de kosten lager door vertraging van projecten.

7. Samenkracht en burgerparticipatie

Het voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt door SPUK Noodopvang Ontheemden Oekraïne. Voorgesteld wordt het resultaat te storten in de reserve Vluchtelingenopvang conform de bestendige gedragslijn. Daarnaast is een voordeel ontstaan vanwege kosten in andere programma’s (ISK onderwijs en langdurig zieken) en krapte op arbeidsmarkt om diverse projecten uit te voeren.

8. Inkomensregelingen

Er is minder uitgegeven aan diverse minimaregelingen (zoals bijzondere bijstand) en Rotterdampas dan begroot.

9. Centrumtaken Beschermd Wonen / Maatschappelijke Opvang, vrouwenopvang en Actie plan Dakloosheid

Dit overschot wordt voornamelijk veroorzaakt door extra bijdrage vanuit het rijk voor Beschermd wonen in de meicirculaire. Daarnaast is er vertraging bij het project Gouwe Huse.

Dit bedrag wordt deels opnieuw beschikbaar gesteld en deels via resultaat bestemming aan de reserve BW, MO, VO toegevoegd. Deze reserve wordt in 2025 overdragen aan GRJW vanwege de overgang van de centrumtaken naar GRJW.

10. RWO

In 2024 worden de taken die Gouda doet voor de regio door de Regionale Werk Organisatie opgepakt. RWO is per 1 januari 2025 overgegaan in GRJW. Dit betreft regionale taken. Het bedrag ad € 1.103.000 dat over is in 2024 wordt voorgesteld om via opnieuw beschikbaar stellen over te hevelen aan de GRJW.

11. WMO

Er is een voordeel ad € 654.000 door onder andere een incidentele extra uitkering compensatieregeling beschermd wonen. De opvang statushouders is eind 2024 op volle kracht en er is sprake van achterblijvende vraag voor Hulp bij het huishouden ondanks het eerder voorspelde vergrijzingseffect.

12. Treasury

In 2024 is minder geleend dan begroot. Rentekosten vielen € 0,2 miljoen lager uit en de rentebaten vielen € 0,2 miljoen hoger uit dan geraamd. Daarnaast is aan belastingrente € 0,2 miljoen ontvangen.

13. Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds

De decembercirculaire 2024 gemeentefonds leverde een meevaller op van € 0,7 miljoen. Vanwege de late publicatie van de circulaire kon de extra opbrengst niet meer worden verwerkt in een begrotingswijziging.

14. Overige baten en lasten

De taakmutaties uit de septembercirculaire 2024 van het gemeentefonds van per saldo € 0,5 miljoen konden nadien niet meer door middel van een begrotingswijziging naar de functionele programma’s worden overgeheveld. Een deel van het voordeel op deze plek wordt gecompenseerd door een nadeel op het functionele programma. De uitgaven zijn immers wel gedaan.

15. Overige mutaties

Dit betreft diverse overige mutaties binnen de programma's.

Structureel en incidenteel resultaat

Het onderscheid tussen structurele en incidentele resultaten is van belang voor het inzicht in de financiële positie van de gemeente. In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten en baten zijn de regel, incidentele lasten en baten zijn de uitzondering.

Het positieve saldo van € 16.096.000 is opgebouwd is uit een structureel voordeel van € 4.528.000 en een incidenteel voordeel van € 11.568.000.

Ontwikkeling reservepositie

Het beleid is om rekeningresultaten te verrekenen met de Algemene reserve. We stellen voor om het overschot van afgerond € 3.850.000 (na resultaatbestemming) te verrekenen met de Algemene reserve. Het effect van dit voorstel is in de onderstaande tabel weergegeven.

Resultaatbestemmingen

De Jaarrekening 2024 sluit met een positief saldo van € 16.096.000. Het voorstel aan de raad is om vanuit dit rekeningsaldo een aantal verrekeningen met reserves te laten plaatsvinden (totaal € 3.850.000):

a. € 1.702.000 toe te voegen aan de reserve Programma vluchtelingenopvang;

b. € 1.534.000 toe te voegen aan de reserve Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd wonen;

c. € 614.000 toe te voegen aan de reserve Spoorzone;

d. het restant van het rekeningresultaat, te weten € 12.246.000, toe te voegen aan de Algemene reserve.

Toelichting op de resultaatbestemmingen

A. Reserve Programma vluchtelingenopvang

Het doel van deze reserve is om beschikbaar gestelde rijksmiddelen te behouden voor de (nood)opvang van vluchtelingen. In de afgelopen jaren zijn middelen overgebleven uit de rijksbijdragen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. In 2024 bedroeg dit overschot circa € 1,4 miljoen. Daarnaast resteerde een bedrag van € 0,12 miljoen op het onderdeel statushouders en is via de septembercirculaire een aanvullende rijksbijdrage ontvangen in het kader van het faciliteitenbesluit. Voorgesteld wordt om deze middelen toe te voegen aan de reserve Programma Vluchtelingenopvang.

B. Reserve Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en Beschermd Wonen

De gemeente Gouda voert als centrumgemeente taken uit op het gebied van beschermd wonen, vrouwenopvang en maatschappelijke opvang, mede namens vier omliggende gemeenten. Conform de bestendige gedragslijn wordt voorgesteld om het resterende bedrag van € 1.534.000 toe te voegen aan de reserve Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en Beschermd Wonen.

C. Reserve Spoorzone

De reserve Spoorzone is in 2023 ingesteld voor toekomstige uitgaven in het kader van gebiedsontwikkeling. In 2024 zijn weliswaar baten gerealiseerd uit grondverkoop maar de bijbehorende lasten voor aanpassingen in de openbare ruimte zijn nog niet tot uitvoering gekomen. De verwachting is dat deze kosten in latere jaren worden gemaakt. Voorgesteld wordt om het overgebleven budget van € 614.000 toe te voegen aan de reserve Spoorzone.

Budgetoverhevelingen 2024 - 2025

In de onderstaande tabel zijn de budgetoverhevelingen 2024 - 2025 weergegeven. Aan deze budgetoverhevelingen liggen veelal verplichtingen ten grondslag, zoals: subsidieverplichtingen en regionaal budget. Het budget wordt door een begrotingswijziging in het boekjaar 2025 beschikbaar gesteld. Voor een uitgebreide toelichting op de mutaties wordt verwezen naar de afzonderlijke programma analyses.